شب ادراری اگرچه که هم برای کودک هم برای والدین اذیت کننده است اما تا زیر ۵ سال نگران کننده نیست، اما اگر در کودکانی رخ دهد که به سن مدرسه رفتن رسیدهاند و به طور کامل قادر به کنترل مثانه خود هستند، اتفاق بیفتد میتواند موجب مشکلات جدی برای کودک و خانواده شود. در این مقاله به این پرسش که علت شب ادراری کودکان بالای ۷ سال چیست؟ پاسخ خواهیم داد. با ما همراه باشید.
۱- نقش ژنتیک یا سابقه خانوادگی کودک در بروز بیاختیاری ادرار کودک
بعضی از روانشناسان معتقدند علت شب ادراری کودکان میتواند ژنتیکی باشد. احتمال شب ادراری در کودکانی که والدینشان یا سایر اعضای خانوادهشان بیاختیاری ادرار داشتهاند، بیشتر است. اگر یکی از والدین بعد از ۵ سالگی رختخواب را خیس میکرده است، ممکن است در ۴۰ درصد مواقع فرزندش همین مشکل را داشته باشد. اگر پدر و مادر هر دو در کودکی شب ادراری داشتهاند، این عدد به چیزی حدود ۷۰ درصد میرسد.
۲-استرس یک علت اصلی و مهم در شب ادراری کودک
همان طور که در ابتدای متن گفتیم، علت شب ادراری کودکان تنها مربوط به مشکلات جسمی نیست. زیستن کودک در محیطی ناآرام میتواند استرس او را افزایش دهد. علاوه بر مورد فوق، به دنیا آمدن یک خواهر و یا برادر جدید، تغییر خانه و مدرسه کودک، دعواهای بین والدین، طلاق، از دست دادن یک فرد مهم در زندگی کودک و موارد این چنینی نیز میتواند موجب گردد تا استرس کودک افزایش یابد. یکی از عوارض استرس در کودکان ایجاد مشکل شب ادراری در کودکان است. در واقع استرس یکی از شایع ترین دلایل شب ادراری کودکان است.
۳- رشد نکردن مثانه کودک به اندازه کافی دلیلی برای بیاختیاری ادرار
کودک بعد از دریافت آموزش دستشویی رفتن، در شرایط نرمال باید بتواند ادرار خود را در طول شب نگه دارد (البته در صورتی که مقدار آن زیاد نباشد). گاهی اوقات مثانه کودک شما ممکن است به اندازه کافی برای نگه داشتن ادرار تولید شده در طول شب، رشد نکرده باشد. اگر کودک شما بیاختیاری ادرار همراه با علائم دیگری مانند بیحسی، گزگز یا درد در پاها دارد، ممکن مشکلات دیگر پزشکی مطرح باشد که بیاختیاری ادرار در اثر آن به وجود آمده است. اگر علت شب اداری کودکان چنین مواردی باشد، با معاینه دکتر اطفال قابل تشخیص است.
۴-بیدار نشدن در طول شب علتی برای شبادراری کودکان
گاهی اوقات کودکان نمیتوانند بهموقع از خواب بیدار شوند تا به دستشویی بروند. هنگامی که مثانه از ادرار پر میشود، پیامی به مغز میفرستد، مغز مجددا پیامی را به مثانه میفرستد تا آرام شود و بتواند ادرار بیشتری را در خود نگه دارد. مثانه پر به ارسال پیام به مغز ادامه میدهد تا کودک بیدار شود. شب ادراری در کودکان زمانی اتفاق میافتد که کودک هنوز یاد نگرفته است که به این پیامهای داخلی پاسخ دهد یا مسیر این پیامهای عصبی هنوز به درستی شکل نگرفته است.
۵-سوءاستفاده جنسی عاملی برای شروع مجدد بیاختیاری ادرار کودک
در برخی از مواردی که کودک دچار بیاختیاری ادرار مقطعی و ناگهانی میشود، احتمال دارد علت شب ادراری کودک، آزار جنسی باشد. علائم سوءاستفاده عبارتند از: ترسهای شدید کودک از جدا شدن از پدر و مادر، عفونتهای مکرر دستگاه ادراری، احساس درد در واژن، خارش، ترشح غیر معمول، بیماریهای مقاربتی. در این صورت ضرورت مراجعه به پزشک اطفال و روانشناس کودکان به صورت همزمان وجود دارد. توصیه میشود برای جلوگیری از بروز چنین اتفاقاتی، آموزشهای جنسی به کودک آغاز شود. .
۶- تاثیر عفونت شدید مجاری ادراری کودکان در بروز بیاختیاری ادرار
علل عفونت مجاری ادرار در کودکان میتواند بسیار متنوع باشد. باکتریها را میتوان از مهمترین دلایل رخ دادن عفونت در مجاری ادراری دانست. باکتریهای مربوط به عفونت معمولا در کلیه، مثانه، مجاری ادرار موجب ایجاد مشکلات شدیدی خواهند شد. به طور کلی به علت این که مجاری ادرار دختران نسبت به پسران از طول کمتری برخوردار است، دختران بیشتر در معرض عفونت مجاری ادراری قرار خواهند گرفت. عفونت ادراری میتواند علت شب اداری در کودکان باشد.
باکتریهای مربوط به عفونت مجاری ادراری معمولا از راه مقعد وارد بدن کودک شده و کودک را مستعد عفونت میکنند در این حالت کودک دچارشب اداری یا بی اختیاری ادرار نیز خواهد شد. نشانههای کلی عفونت مجاری ادراری در کودکان عبارتاند از: درد و سوزش بسیار شدید هنگام خارج کردن ادرار، تغییر رنگ ادرار از روشن به سمت رنگهای تیره، کودک احساس میکند باید مثانه را تخلیه نماید در حالی که مثانه اصلا پر نشده است، بالا رفتن میزان تب بدن کودک، وجود حالت تهوع و علائمی از این قبیل. در صورت مشاهده چنین نشانههایی در کودک به پزشک اطفال مراجعه کنید.
۷- مشکلات دیابتی دلیلی پنهان برای شب ادراری کودک
توجه داشته باشید ممکن است یکی از دلایل اصلی شب ادراری کودک شما مرتبط با بیماری دیابت باشد. دیابت به طور کلی موجب افزایش میزان گلوکز یا قند خون بدن خواهد شد. با افزایش میزان قند خون بدن، مثانه تمایل بیشتری برای ادرار خواهد داشت. اگر دچار دیابت هستید این احتمال بیشتر میشود و بهتر است نسبت به معاینه کودک در زمینه تشخیص دیابت اقدام کنید. برخی از داروها نیز میتوانند علت شب ادراری درکودکانباشند یا آن را افزایش دهند.
۸- مشکلات خواب و کابوسهای کودک یکی از دلایل مهم شب ادراری در بچهها
اختلال استرس پس از سانحه (PTSD) ممکن است در کودکانی ایجاد شود که آزار جسمی یا جنسی یا مواردی مانند تصادفات رانندگی، زلزله، سیل، دزدی و گروگانگیری و سوگهای سخت را تجربه کردهاند. این موضوع میتواند علت شب ادراری کودکان بوده و باعث ترس از به خواب رفتن یا کابوس در کودکان شود. علاوه بر این، محرکهایی که میتواند این خاطرات را زنده کرده و پاسخ جنگ یا گریز را در بدن کودک ایجاد کند، در بروز شب ادراری کودکان نقش دارد. گاهی حتی این محرک یادآور میتواند دیدن یک فیلم اضطرابآور یا ترسناک باشد.در نهایت این مسئله میتواند میتواند باعث شود کودک شما با وحشت از خواب بیدار شود و کنترل مثانه خود را از دست داده و تخت را خیس کند.
بیاختیاری ادرار درمان نشده در کودکان چه عوارضی دارد؟
بهترین زمان برای درمان شب ادراری کودکان تا قبل از ۷ سالگی است. درمان این اختلال در سنین بالاتر به مراتب سختتر خواهد شد. اولین مرحله در درمان بیاختیاری ادرار، تشخیص درست علت آن است. با مراجعه به یک پزشک متخصص کودکان میتوان به راحتی علت شب اداری کودک را پیدا کرد. مرحله بعد تعیین یک روتین منظم درمانی است. این روتین معمولا توسط پزشک و روانشناس ارائه خواهد شد.
نادیده گرفتن یا تاخیر در درمان شب اداری کودکان ممکن است تاثیر روانی زیادی هم بر کودکان و هم بر خانواده آنها داشته باشد. کودکان به هنگام بروز چنین مشکلی خجالت میکشند، احساس اضطراب میکنند و دچار مشکلات اعتماد به نفس و عزت نفس میشوند. این موضوع می تواند بر روابط، کیفیت زندگی و موفقیت تحصیلی آنها تاثیر بگذارد. کودکانی که شب ادراری دارند ممکن است احساس کنند که نمیتوانند با دوستان خود به اردوهای شبانهروزی بروند.