پرخاشگری نوجوانان
خشم حالت هیجانی و بر انگیختگی می باشد که هنگام رو به رو شدن با مشکلات و مسائل روز مره و همچنین محرک های نامناسب محیطی به صورت های مختلف بروز پیدا می کند، خشم و پرخاشگری حالت هایی می باشد که همه انسان ها آن را تجربه کرده اند و چندین بار در طول زندگی با آن رو به رو شده اند و با آن آشنا هستند.
اما احساس خشم و پرخاشگری در دوران نوجوانی می تواند با شدت بیشتری بروز پیدا کند و نوجوان زمانی که از دنیای کودکی خود خارج شده است در حال تغییر و رو به رو شدن با بحران های بزرگسالی از جمله پذیرش مسئولیت های اجتماعی می باشد به همین دلیل اغلب پرخاشگری می کند. در حقیقت پرخاشگری یکی از ویژگی های دوران نوجوانی محسوب می شود.
ویژگی هایی که سبب پرخاشگری در دوران نوجوانی می شوند
نوجوانی مرحله ای است که فرد طی آن برای ورود به بزرگسالی آماده می شود، این دوره با تغییرات جسمی و روحی بسیاری همراه می باشد و نوجوانان در این دوره از زندگی ویژگی هایی را تجربه می کند که در پرخاشگری آن ها نقش زیادی دارد در ادامه این مقاله برخی از این ویژگی ها را به طور دقیق مورد بررسی قرار می دهیم.
پرخاشگری نوجوانان، ویژگی های جسمانی
فرد در دوره نوجوانی از نظر جسمانی تغییراتی در او ایجاد می شود و ویژگی هایی در او به وجود می آید که احتمال دارد باعث بروز پرخاشگری در او شود در زیر بعضی از این ویژگی ها را ذکر می کنیم:
- آغاز بلوغ جسمانی
- بروز صفات ثانویه و اولیه جنسی
- سن ناشی گری
- ناهماهنگی در حرکات
- تغییرات هورمونی
- احساس خستگی و درد عضلانی
پرخاشگری نوجوانان، ویژگی های شناختی
در دوران نوجوانی ویژگی های شناختی مانند رشد تفکر، قدرت استدلال، نظریه پردازی، رسیدن به مفهوم خود و رشد هویت، استقلال طلبی و مسئولیت پذیری در نوجوانان رشد می کند که ممکن است باعث شود که در این دوران نوجوان دچار بحران هویتی شود.
پرخاشگری نوجوانان، ویژگی های اجتماعی
در دوران نوجوانی، فرد نیاز دارد تا در گروه های مختلف همسالان خود عضو شود، هم چنین به کسب و کار، موقعیت های اجتماعی و تشخیص طلبی و به استقلال نیاز دارد که از ویژگی های دوران نوجوانی به شمار می آیند نوجوان ممکن است در هر کدام از این نیاز ها با مشکلاتی رو به رو شوند که در این صورت دچار خشم و پرخاشگری می شود.
پرخاشگری نوجوانان، ویژگی های عاطفی
در دوران نوجوانی فرد ممکن است بی ثباتی در هیجانات، ناشی گری در ابراز احساسات و عواطف، ترس، کمرویی، خجالتی بودن، تخیل و رویا پردازی عواطف را تجربه کند و این ویژگی باعث شود شخصیتی زودرنج و حساس داشته باشد و نتواند احساسات خود را کنترل و مدیریت کند.
علل پرخاشگری نوجوانان چیست؟
پیش از آن که به دنبال راهکار های مناسب برای برخورد با پرخاشگری نوجوانان باشید ابتدا باید علل پرخاشگری را در آن ها پیدا کنید، خشم و پرخاشگری که در نوجوانان به وجود می آید علاوه بر ویژگی های ذکر شده احتمال دارد دلایل مختلفی داشته باشد که در زیر بخشی از آن را شرح داده ایم.
- فعالیت هورمون های جنسی در دوره نوجوانی
- فاکتور های ژنتیکی
- رفتار های پرخاشگرانه قبلی
- قربانی آزار جنسی یا فیزیکی بودن
- در معرض خشونت قرار گرفتن در خانه و جامعه
- پرخاشگری و خشم در رسانه ها
- استفاده از الکل و مواد مخدر
- حضور سلاح گرم در خانه
- آسیب مغزی در اثر ضربه
- تجاوز به حق و حقوق نوجوانان یا چشم پوشی از مالکیت او
- آزار های کلامی و توهین به شخصیت نوجوان
- تنبیه یا حمله های فیزیکی و بدنی به نوجوان
- بی توجهی به علایق نوجوان
- تحت فشار قرار دادن نوجوانان و مجبور کردن آن ها به انجام کار هایی که دوست ندارند
- برخورد نامناسب با آن ها و امر و نهی زیاد در امور
با توجه به مواردی که بیان شد والدین باید شناخت خود را از این دوران حساس بالا ببرند و همچنین فرزندشان را نیز بشناسند تا بتوانند علت های پرخاشگری در دوران نوجوانی را تشخیص دهند و پیشگیری های لازم را در این مورد انجام دهند.
پرخاشگری نوجوانان، تفاوت پرخاشگری در دختران و پسران
هر دو جنس دختر و پسر احتمال دارد دچار خشم و پرخاشگری شوند اما معمولا پسران بیش تر دچار خشم می شوند و رفتار های پرخاشگرانه ای از خود بروز می دهند و علت این امر ممکن است به دلیل ویژگی های جسمی و نداشتن محدودیت های محیطی می باشد.
بر اساس مطلب بیان شده خشم و عصبانیت توسط پسران در خانواده و محیط بیشتر مورد قبول می باشد و به همین دلیل کم تر مورد بازخواست خانواده قرار می گیرند و برای آن ها تهدید و تنبیه ای وجود ندارد، در حالی که خانواده و محیط از دختران انتظار دارند شخصیت آرامی داشته باشند و کمتر عصبانی شوند و همچنین از خشم و پرخاشگری آن ها جلوگیری کنند.
تاثیر خانه و مدرسه در بروز پرخاشگری نوجوانان
در بسیاری از اوقات احتمال دارد خشم و پرخاشگری توسط نوجوان به دلیل رابطه گسسته او با والدینش باشد و هم چنین به دلیل عدم امنیت روانی نوجوان دچار پرخاشگری می شود و زمانی که نوجوانی در روابط خانوادگی مورد طر شدن، تهدید، تنبیه و تحقیر قرار بگیرد و والدین در نوع تربیت خود درست عمل نکرده باشند در این هنگام دچار عدم امنیت روانی شده است و برای این که از خود دفاع کند و محافظت نماید دست به پرخاشگری می زند.
این هنگام نوجوان از طریق پرخاشگری کردن به مقابله با والدینش می پردازد، با این کار والدین سعی می کنند تا نوجوان را بیشتر تحت فشار قرار دهند تا تربیت درست تری داشته باشد و شرایطی شبیه خانواده در مدرسه هم وجود دارد با این تفاوت که به جای والدین، معلمان، مدیر و هم کلاسی های نوجوان هستند که با تحت فشار قرار دادن نوجوان باعث بروز خشم و پرخاشگری می شوند.
در صورتی که اگر والدین، معلمان و کسانی که با نوجوان در ارتباط هستند اطلاعات و آگاهی های خود را در مورد دوران نوجوانی و حساسیت آن افزایش دهند و با ویژگی های این دوران آشنا شوند بسیاری از مشکلات کاهش می یابد و هم نوجوان هم آن ها احساس بهتری پیدا می کنند.
پرخاشگری نوجوانان، پیامد های پرخاشگری در زندگی نوجوان
پرخاشگری باعث به وجود آمدن اختلالاتی در جسم و روان نوجوان می شود و هم چنین باعث می شود تا آن ها احساس گناه کنند و فکر کنند دنیا جای عادلانه ای برای زندگی نمی باشد و در این دوران خیال پردازی های غیر واقعی نیز رخ می دهد و نوجوان احساس طرد شدگی پیدا می کند.
یکی دیگر از پیامد های پرخاشگری در زندگی نوجوانان، به وجود آمدن رابطه گسسته و شکاف برداشته با والدین و دوستان می باشد و همین مورد باعث می شود که نوجوان منزوی و تنها شود و از محیط هایی مانند مدرسه، خانواده و محیط های اجتماعی فاصله بگیرید، بسیار دیده می شود که نوجوان ها تمایلی به حضور در مهمانی ها و دورهمی ها نداشته و ترجیح می دهند تنها یا با دوستان خود باشند.
با پرخاشگری نوجوان چگونه بر خورد کنیم؟
- شرایط و ویژگی های دوران نوجوانی را درک کنید و نحوه برخورد خود را با نوجوان تغییر دهید و به او اجازه دهید تا متوجه بزرگ شدن خود بشود و احساس امنیت داشته باشد.
- سعی کنید تا متوجه شوید دلیل خشم و پرخاشگری در نوجوان چه می باشد و از کجا و به چه دلیل نشات گرفته است.
- در حدی که نوجوان توانایی دارد به او مسئولیت بدهید و سعی کنید او را مورد تقدیر و تشکر قرار دهید و قدردانی کردن را فراموش نکنید.
- به او بگویید که خشم و پرخاشگری کردن چه پیامد ها و عوارضی در زندگی او دارد و آگاهی او را افزایش دهید.
- راه های کنترل خشم را به او آموزش دهید.
- در شرایطی که می توانید خشمگین شوید و پرخاشگری نمایید خشم خود را کنترل کنید و به او یاد دهید که چطور توانسته اید خودتان را مدیریت کنند و مشکلتان را حل نمایید.
- به او یاد بدهید با خشمگین شدن و فریاد زدن مشکلی حل نمی شود.
- نوجوان خودتان را با کسی مقایسه نکنید و سعی کنید در محیط خانه فضای آرامی را به وجود آورید تا در آرامش قرار گیرد.
- گاهی اوقات از توانایی ها و نقاط قوت او در جمع تعریف و تمجید کنید تا احساس خوبی داشته باشد.
- حریم شخصی اش را رعایت کنید و یک کنترل نسبی بر روی کارهایش داشته باشید.
- او را مجبور به کاری نکنید و اجازه دهید که خودش در مورد کارها انتخاب کند.
- در صورتی که نیاز است می توانید از مشاور و روانشناس کمک بگیرید تا راهنمایی های لازم را به شما بگوید.
