بیش فعالی (ADHD)یکی از اختلالاتی است که معمولا در کودکی ظاهر می شود و اگر در بزرگسالی شاهد آن باشیم ریشه در کودکی دارد. طبق تحقیقات انجام شده از هر ۱۰ کودک یک نفر به بیش فعالی دچار است که باید برای درمان به بهترین کلینیک روانپزشکی مراجعه کند.
بیش فعالی چگونه در فرد ایجاد می شود؟
آدرنالین و دفامین هورمون هایی هستند که در مغز انسان تولید می شوند و میزان آن ها مشخص است؛ در صورتیکه ایم هورون ها در مغز به اندازه کافی ترشح نشوند و کم باشند فرد دچار بیش فعالی می شود. بیش فعالی دارای علائم خاصی است که در افراد مختلف متفاوت می باشد، زمانی این علائم برای فرد خطرساز هستند که باعث شوند فرد در روابط اجتماعی خود دچار مشکل شود. در افراد مبتلا به بیش فعالی سیستم عصبی فرد به تکامل کامل نرسیده است و احتمال دارد تا بزرگسالی ادامه داشته باشد. معمولا یکی از علائم کودکان بیش فعال اقدام به انجام کار هایی است که خطرناک می باشند و به نتیجه آن فکر نمی کنند.
علائم
معمولا علائم بیش فعالی را زمانی می توان خطرناک دانست که فرد را از زندگی نرمال اجتماعی دور کرده و در آن اختلال ایجاد کند. کودکان مبتلا دارای علائم زیر می باشند:
- دارای انرژی مضاعف هستند.
- دیر خسته می شوند و تحرک بالایی دارند.
- برایشان نشستن طولانی مدت سخت است.
- نمی توانند تمرکز کنند و به خوبی توجه کنند.
- برایشان سخت است که به درس و معلم گوش دهند و در کلاس آرام و قرار ندارند. (در زمینه درمان اختلال یادگیری بیشتر بدانید)
- برای ارتباط با دیگران مشکل دارند.
- بسیار فعال هستند
- ابتلا به اختلال خواب
از کجا بفهمیم کودک بیش فعالی دارد؟
بیشتر افرادفکر می کنند در صورتی که کودکی بیش از حد عالیت کند و سر صدای زیادی داشته بشد بیش فعال است اما این موضوع غلت است و در صورتی فرد بیش فعال است که در او نداشتن تمرکز مشاهده شود و به سختی بتواند با هم کلاسی و اطرافیان ارتباط برقرار کند.
در صورتی که در کودک خود علائم بالا را مشاهده کردید باید به روانشناس مراجعه کرده تا از دیگر نشانه ها و بروز علائم افسردگی و … جلوگیری شود.
این اختلال نیاز به بیان علائم دارد و بر خلاف بیماری های جسمی، بیماری های روحی از طریق صحبت با بیمار مشخص می شوند بنابراین لازم است والدین و کودک با درمانگر نهایت همکاری را به عمل آورند.
سن تشخیص
معمولا برای پی بردن به بیش فعالی در کودکان زیر ۷ سال والدین با مشکل روبرو هستند، اما در برخی کودکان در همان یک سالگی به علت کم خوابی و گریه زیاد بیش فعالیشان مشخص می شود.
در صورتی که به این اختلال در کودکی توجه نشود می تواند در بزرگسالی نیز بروز کند و در زندگی فردی و کاری فرد تاثیر گذار باشد. در بزرگسالی این اختلال بیشتر به صورت نداشتن آرام و قرار خود را نشان می دهد.
علت
برای بیش فعالی می توان دلایل زیادی در نظر گرفت که در بیشتر موارد مورد بررسی دلیل ۶۰% از بیش فعالی ها ژنتیک می باشد. یکی دیگر از دلایلی که باعث ابتلا فرد به بیش فعالی می شود ابتلا به اسرس، افسردگی و … در یکی از افراد خانواده می باشد. بسیاری از والدین تصور می کنند مصرف شکلات و کافئین می تواند سبب این بیماری شود، این در حالی است که روانشناسان این موضوع را رد کرده و فقط این موارد را عاملی برای تشدید این اختلال می دانند. در ادامه به بررسی دیگر عواملی که سبب بیش فعالی می شوند می پردازیم:
- مصرف مواد و سیگار و مشروبات الکلی در زمان بارداری مادر
- تحمل میزان زیادی از استرس در زمان بارداری توسط مادر
- اتفاق افتادن زایمان زودرس و نارس بودن نسبی نوزاد
- محیط زندگی آلوده با هوای سرب دار
- نداشتن رژیم غذایی خوب در دوران بارداری
- ابتلا به مسمومیت بارداری در زمان بارداری
- بیمارییا تصادفی که مغز مادر آسیب ببیند در دوران بارداری
آیا رفتار والدین در ایجاد بیش فعالی تاثیر دارد؟
بسیاری از افراد تصور میکنند با رفتار های مختلف والدین ممکن است کودک دچار بیش فعالی شود اما این فرض غلت است ولی عوامل ذکر شده در بالا تاثیر در بیش فعالی دارند. تنها تاثیر والدین بر بیش فعالی تشدید آن یا بهبود است برای همین هم است که به والدین کودکان روانپزشک آموزش هایی می دهد تا بتوانند از شدید شدن آن جلوگیری کنند.
مدیریت
برای مدیریت این اختلال لازم است فرد روان درمانی انجام دهد اما می تواند ایجاد تغییراتی در زندگی فرد نیز در بهبودی تاثیر داشته باشند. بنابراین با دانستن و رعایت کردن نکته هایی که در ادامه آمده است می توانید از تشدید بیش فعالی جلوگیری کنید:
- پایین آوردن میزان چربی مصرفی در غذا ها و مصرف بیشتر میوه و سبزی ها
- رفتن به کلاس های ورزشی برای تخلیه انرژی
- استفاده از لپ تاب و موبایل به طور برنامه ریزی شده
- داشتن یک برنامه ریزی مناسب برای خواب
درمان
با توجه به این که این بیماری در اثر اختلال در تولید هورمون در مغز است بنابراین درمان از طریق مصرف دارو یکی از درمان های مناسب می باشد اما این دارو باید حتما توسط روانپزشک تجویز شود. البته نکته مهم این است که دارو همراه با روان درمانی باشد مصرف شود تا نتیجه درست تری به ما بدهد.