7 گام مهم فرزندپروری موثر:
فرزندپروری چیست؟
افراد مختلف، تعریفهای متفاوتی از فرزند پروری دارند که گاهی بدون هیچ پشتوانه علمی و درستی آن را بیان میکنند. (چگونه پدر و مادر بهتری باشیم؟)
به طور کلی میتوان گفت که فرزند پروری مجموعه روشهایی را در برمیگیرد که والدین برای رشد و پرورش کودک خود، آن را به کار میبرند. میدانید که سبکها و روشهای گوناگون فرزند پروری میتواند بخش مهمی از سلامت روان افراد را شکل دهد. بنابراین جمع متفاوتی از آدمها را میبینیم که با خصوصیات رفتاری، اجتماعی و سبک تفکر متفاوت در زندگی عمل میکنند. والدین با بهکارگیری روشهای متفاوت، در ارضای نیازها، یادگیری، رفتار و عملکرد، طرز تفکر، مواجهه اجتماعی، ارتباطات و به طور کلی تربیت فرزند نقش دارند.
بر این اساس میتوان گفت که آموختن مهارتهای رشد و پرورش کودک، از جمله مهارتهای پایهای و زیربنای مهمی برای فرزند آوری است.
1- قوانین را توضیح دهید
والدین خوب انتظاراتی دارند كه می خواهند فرزندشان برآورده كند. به طور كلی، والدین به كودكان خردسال خود بیش از حد توضیح میدهند و در به نوجوانان نیز در مورد تصمیمات خود كمتر توضیح میدهند.
آنچه برای والدین واضح است ممكن است برای یك كودك 12 ساله مشهود نباشد. او از اولویتها، قضاوتها یا تجربیات والدین اطلاعی ندارد و لازم است در این مورد راهنمایی شود.
2-الگوی مناسبی برای فرزند خود باشید
خواه رفتارهای سلامتی خود شما باشد یا نحوه برخورد با دیگران، فرزندان شما از آنچه شما انجام میدهید یاد میگیرند و الگو برداری میکنند.
این یکی از مهمترین اصول است که آنچه شما انجام میدهید بر روی رفتار کودک اثر گذار خواهد بود. لازم است والدین در مقابل رفتار کودک به صورت ناگهانی و بدون فکر عکس العمل لحظهای نشان ندهند.
والدین باید از خود بپرسند، من قصد انجام چه کاری را دارم و آیا احتمال دارد که این عمل نتیجه ای مطلوب را به وجود آورد و من را به هدفم برساند؟
3-محبت بدون قید و شرط داشته باشید
این یک امر غیر ممکن است که بتوان تنها با محبت کردن به کودک او را به درستی پرورش داد. یا به تعبیر دیگر نشان دادن عشق و محبت به فرزندان تنها راه پرورش و رشد دادن ذهن و جسم کودک نیست.
نشان دادن عشق و محبت به کودک تنها از طریق کلمات یا رفتار برای انتقال عشق به او کافی نیست. گاهی لازم است والدین از طریق رفتارهای جایگزین محبت خود را به کودک نشتن دهند.
به عنوان مثال داشتن نرمش در موارد خاص، کاهش سطح انتظارات و اجتناب از تحت فشار قرار دادن کودک یا دادن یک هدیه مناسب همگی می توانند نشان دهنده عشق و محبت والدین به کودک باشند.
4-محدودیت و قانون بگذارید
اگر شما رفتار کودک خود را در کودکی مدیریت نکنید، او به سختی یاد میگیرد که چگونه رفتارخودش را در بزرگسالی مدیریت کند.
هر زمان از شبانه روز، همیشه باید قادر باشید به این سه سوال پاسخ دهید:
فرزند من کجاست؟
چه کسی با فرزند من است؟
فرزند من چه کاری انجام می دهد؟
قوانینی که کودک از والدین آموخته است قرار است قوانینی را که در مورد خودش اعمال می کند شکل دهد.
اما لازم به ذکر است که والدین نمیتوانند همیشه كودك را به طور كامل مدیریت كنند. هنگامی که کودک حدودا از مدرسه ابتدایی خارج شد، والدین باید به کودک اجازه دهند که تکالیف خود را بدون حضور و مدیریت آنها انجام دهد، روش انجام کارها را خودش انتخاب کند و والدین در این مورد مداخلهای نکند.
5- در اجرای قوانین ضعف نشان ندهید
اگر قوانین شما از روزی به روز دیگر و به صورتی غیرقابل پیش بینی تغییر کند یا اگر آن را فقط به صورت متناوب اجرا کنید، بیش از هر کسی در بروز رفتارهای غلط فرزندتان مقصر هستید.
مهمترین ابزار انضباطی شما ثابت قدم بودن است. موارد غیر قابل مذاکره خود را شناسایی کنید. هرچه اختیارات شما بیشتر باشد بر اساس خرد و نه بر اساس قدرت، فرزند شما کمتر آن ها را به چالش میکشد.
6- والدینی سخت گیر و خشن نباشید
والدین هرگز نباید تحت هیچ شرایطی کودک را کتک بزنند. كودكانی كه با آنها بد رفتاری می شود، کتک یا سیلی می خورند، بیشتر در معرض جنگ با سایر بچه ها هستند. این کودکان احتمالاً قلدر هستند و بیشتر از طریق تهاجم و پرخاش برای حل اختلاف با دیگران استفاده میکنند.
روشهای زیادی برای تربیت کودک وجود دارد. از جمله اختصاص زمانی که کودک باید به کارهای خود فکر کند. این روش که بهتر کار میکند نیازی به پرخاشگری و تنبیه ندارد.
7- به کودک خود احترام بگذارید
بهترین راه برای دریافت احترام از کودک، رفتار محترمانه با اوست. لازم است والدین به همان اندازه که به کودک دیگران احترام می گذارد به فرزندان خود احترام بگذارند. با او مودبانه صحبت كنید. به عقیده او احترام بگذارید. وقتی با شما صحبت می كند به او توجه كنید. با او مهربانانه رفتار كنید. سعی كنید هر وقت می توانید او را راضی كنید. نحوه برخورد والدین با کودک تعیین کننده پایه و اساس روابط او با دیگران است.